Энэ тэргүүнд мэдэх шаардлагатай үгс

Хавсралт-1: Заавал цээжлэх наад захын үгс


Үйл үг

Язгуур үйл үг
가다 явах
가르치다 заах
가지다 -тай байх
건너다 гатлах,хөндлөн гарах
걷다 алхах
그리다 зурах
기다리다 хүлээх
끄다 унтраах
나다 гарах
내다 гаргах
나오다 гарч ирэх
내리다 буух
넣다 тавих, хийх
놀다 тоглох
놓다 тавих /дээр/
다니다 явах
닦다 арчих
닫다 хаах
달리다 гүйх
돌다 эргэх
되다 болох
돕다 туслах
듣다 сонсох
들다 өргөх
마시다 уух
만나다 уулзах
만들다 хийх, бүтээх
먹다 идэх
모르다 мэдэхгүй
받다 явах
배우다 сурах
버리다 хаях
벗다 тайлах
보내다 илгээх
보다 харах, үзэх
빌리다 зээлэх, түр хэрэглүүлэх
사다 худалдаж авах
살다 амьдрах
서다 зогсох
쉬다 амрах
생기다 гарах, төрөх
쓰다 бичих, хэрэглэх
안다 тэврэх
앉다 суух
알다 мэдэх
없다 байхгүй
열다 нээх
오르다өгсөх
울다 уйлах
웃다 инээх
일어나다 босох
읽다 унших
입다 өмсөх
있다 байх
자다 унтах
지나다өнгөрөх
지내다өнгөрүүлэх, амьдрах
주다 өгөх
죽다 үхэх
차다 өшиглөх
찾다 эрэх, хайх, олох
치다 цохих
켜다 асаах
타다 унах
팔다 зарах
태어나다төрөх
하다 хийх

Нийлэмж үйл үг
나오다 гарч ирэх
나가다 гарч явах
돌아가다 буцаж явах
돌아오다 буцаж ирэх
들어가다орж гарах
들어오다орж ирэх
싫어하다дургүй байх, үзэн ядах
좋아하다таалах, дуртай байх
걸어가다 алхах
가져오다 авч ирэх
내려가다 буух
올라가다 өгсөх
끝나다 дуусах
끝내다 дуусгах


НЭР ҮГ

가게 дэлгүүр
가방 цүнх
가수 дуучин
가족 гэр бүл
강 гол
개 нохой
거울 толь
건물 барилга
겨울 өвөл
곰 баавгай, болхи
고양이муур
고추 чинжүү
공 бөмбөг
공책 дэвтэр
과일 жимс
과자 жигнэмэг, печенье
교실 анги, танхим
구름 үүл
구두 гутал
그림 зураг
극장 театр
길 зам
꽃 wtwtu
나라 улс
나비 эрвээхэй
남자 эрэгтэй хүн
남편 нөхөр
누나 эгч/эрэгтэй хүний/
눈 цас, нүд
다리 хөл, гүүр
달력 хуанли
닭^ mghng
대학생оюутан
동물 амьтан
동생 дүү
도서괸номын сан
돈 мөнгө
돼지 гахай
딸 охин
라디오радио
말 морь, хэл
맥주 пиво
머리 толгой, үс
모자 малгай
물 ус
몸 dn-
몽골어монгол хэл
문 хаалга
미국 Америка
바다 далай
바람 салхи
바지 өмд
방 өрөө
반 агни, өрөө, хагас
배 гэдэс, лийр
백화점 их дэлгүүр
버스 автобус
병원 эмнэлэг
별 од
봄 хавар
볼펜 үзэг
부부эхнэр, нөхөр хоёр
불 гал
비 бороо
빵 талх
비누 саван
비행기онгоц
사과 алим
사람 хүн
사랑 хайр
사전 толь бичиг
사진 фото зураг
사탕 чихэр
산 уул
서점 номын дэлгүүр
선물 бэлэг
선생님багш
소 үхэр
소리 дуу чимээ
수업 хичээл
술 архи
시간 цаг
시계 цаг
시장 зах
시험 шалгалт
식당 хоолны газар
식사 хоол
신문 сонин
아내 эхнэр
아들 hoo
아버지 аав
아이 хүүхэд
아저씨 ах, авга ах
아주머니 бэргэн, эгч
안경 нүдний шил
앨범 альбом
약 эм
약국 эмийн сан
양 хонь
어머니 ээж
언니 эгч /эм хүний/
여자 эмэгтэй хүн
연필 харандаа
영어 англи хэл
영화 кино
오빠 эх /эм хүний хувьд/
오이 өргөст хэмх
우산 iohtj
우유 сүү
우체국 шуудан
운동 дасгал
은행 банк
음악 хөгжим
의사 эмч
의자 сандал
자전거 дугуй, унадаг дугуй
자동차 машин
자리 байр, суудал
장미 сарнай
접시 таваг
전화 утас
종이 цаас
주스 жүүс
중국어 хятад хэл
쥐 хулгана
지갑 түрийвч
지우개 баллуур, самбарын алчуур
지도 газрын зураг
집 гэр
차 цай, тэрэг, машин
창문 цонх
책 ном
책상 номын ширээ
춤 бүжиг
치약 оо
칠판 самбар
칼 хутга
컴퓨터 компьютор
컵 аяга
케이크 тоорт
탁자 ширээ
택시 такси
텔레비전 зурагт
포도 усан үзэм
피아노 төгөлдөр хуур
편지 захиа
필통 үзэг харандааны сав
해 нар
호수 нуур
하늘 тэнгэр

ТЭМДЭГ ҮЙЛ ҮГ

가깝다 ойрхон
가난하다 ядуу
가볍다 хөнгөн
간단하다 энгийн
강하다 хүчтэй
같다 адил
게으르다 залхуу
귀엽다 өхөөрдөм, хөөрхөн
기쁘다 баяр хөөртөй
길다 урт
깊다 гүн
깨끗하다 цэвэрхэн
나쁘다 муу, муухай
낮다 нам
넓다 өргөн
높다 өндөр
늙다 hfuiny
다르다 өөр
더럽다 бохир
덥다 халуун
따뜻하다 дулаан
똑똑하다 ухаантай
많다 олон, их
맛없다 амтгүй
맛있다 амттай
맵다 халуун /амт/
멀다 хол
멋있다 гоё, сайхан
무겁다 хүнд
무섭다 аймар
반갑다 таатай, баяртай
밝다 саруул, гэгээтэй
복잡하다 давчуу, төвгөтэй
부끄럽다 ичэмхий, ичсэн
부드럽다 зөөлөн
부족하다 дутмаг
부지런하다 ажилсаг
불쌍하다 хөөрхийлөлтэй
비싸다 үнэтэй
빠르다 хурдан
쉽다 амархан
슬프다 уйтгартай
싱겁다 давсгүй

싸다 хямдхан
아름답 үзэсгэлэнтэй, сайхан
약하다 сул, дорой
어둡다 харанхуй
어렵다 хүнд, хэцүү
어리다 бага, балчир
어리석다 тэнэг
예쁘다 хөөрхөн
위험하다 аюултай
유명하다 алдартай
이상하다 сонин хачин
작다 бага, жаахан
재미있다 сонирхолтой
적다 цөөн
젊다 залуу
정확하다 тодорхой
조용하다 чимээгүй
좋다 сайхан
중요하다 чухал
즐겁다 хөгжилтэй
짧다 богино
착하다 цайлган, сайхан сэтгэлтэй
천천하다 удаан
춥다 хүйтэн
친절하다 элэгсэг
친하다 дотно
크다 том
필요하다 хэрэгтэй
훌륭하다 мундаг, сайн




가끔 хааяа
가장 хамгийн
갑자기 гэнэт
그리고 тэгээд
거의 бараг
그래서 тиймээс
그런데 гэвч
꼭 заавал
너무 их, хэтэрхий
다 бүгд
다시 дахиад
더 өшөө, илүү
또 бас
먼저 эхдээд
모두 бүгд
스스로 өөрөө
아마 магадгүй
아주 маш
어떻게 яаж
언제 хэзээ
왜 яагаад
자꾸 дандаа
잘 сайн
좀 rgghgy
지금 одоо
함께 хамт
열심히 идэвхитэй
^^^^^^^^

어제 өчигдөр
오늘 өнөөдөр
내일 маргааш
모레 нөгөөдөр
작년(지난 해) ноднин
올해(이년) энэ жил
내년 хойтон
지난 주 өнгөрсөн долоо хоног
다음 주 ирэх долоо хоног
주말 долоо хоног

Солонгос хэлний зөв дуудах дасгал

Солонгос хэлний үсэг

1. ҮНДСЭН ЭГШИГ
ㅏ ㅓ ㅗ ㅜ ㅡ ㅣ
Үүн дээр хэлбэрийн хувьд нийлмэл ㅐ/ㅣ+ㅏ/, ㅔ/ㅣ+ㅓ/
ㅔ ㅐ хоёр нэмэгдэнэ.
 Солонгос хэлний үндсэн эгшиг дуудлагын хувьд монгол хэлний эгшиг авиатай дүйх бөгөөд зөвхөн ㅡ эгшиг л монгол хэлний ямар нэг эгшиг авиатай шууд дүйхгүй. Тийм болохоор энэ авиаг хэлж сурах дасгал нэлээд хийх шаардлагатай байдаг.
Солонгос хэлний эгшигийг дуудах үед хэлний байрлал ерөхнийдөө дараах байрлалтай байдаг.
front mid back
high ㅣ (ㅟ) ㅡ , ㅜ
central ㅔ (ㅚ) ㅓ ㅗ
low ㅐ ㅏ




Эгшиг авианы нэг онцлог нь эгшиг авиаг хэлэх үед уушигнаас гарсан хий ямар нэгэн саадгүй гардагт оршино. “ㅡ” авиа ч мөн адил эгшиг авиа болохоор чөлөөтэй гарах ёстой. Энэ авиаг хэлэх гэж хэт хичээгээд буруу дуудах хандлага их байдаг. Ердөө л хэлний дундуур өргөсгээд уушигны хийг чөлөөтэй гаргахад болно. Иймэрхүү байдлаар олон дахин дасгал хийж багшийн дуудлагыг сонсох нь чухал.

2. ХОС ЭГШИГ
ㅑ ㅕ ㅛ ㅠ ㅢ ㅖ ㅒ
Эдгээр хос эгшиг нь ㅣ+ㅏ, ㅣ+ㅓ байдлаар үүссэн гэж үздэг. Тийм учраас ㅅдараа орохдоо ㅅ нь ш-р уншигддаг.
Солонгос хэлний хос эгшигийн нэг онцлог нь у, ү-гийн тусламжтай үүсэж монгол хэлний в авиаг үүсгэдэг.
ㅘ-ва ㅙ-вэ ㅚ-ви
ㅝ-во ㅞ-вэ ㅟ-ви

 의 хос эгшиг
의 хос эгшиг нь нэлээд төвөгтэй дуудлагатай бөгөө үгийн дунд энэхүү дуудлагаа гээж болдог. Үгийн эхэнд утга ялгах үүрэгтэй тул зайлшгүй өөрийн дуудлагаар дуудагдана.
의자 의사 의무 의미 〔ㅢ〕 Үгийн эхэнд
무늬 희다 띄어쓰기 〔ㅣ〕 Үгийн дунд буюу гийгүүлэгчийн дараа И-р дуудагдана
우리의 나의 나라의 〔ㅔ〕 Харьяалахын тийн ялгалаар үүргээр орсон тохиолдолд Э-р дуудагдаж болдог. Энэ гурван тохиолдлыг анхаарчих хэрэгтэй.

3. Гийгүүлэгч авиа
Солонгос хэл харьцангүй цөөн гийгүүлэгчтэй.
ㄱ ㄴ ㄷ ㄹ ㅁ
ㅂ ㅅ ㅇ ㅈ ㅊ
ㅋ ㅌ ㅍ ㅎ гэсэн 14 үндсэн гийгүүлэгчээс ㄱ ㅋ, ㄷ ㅌ, ㅂ ㅍ, ㅈ ㅊ нь төстэй авиа бөгөөд үндсэндээ 10 өөр авиа ялгана.
http://hompi.sogang.ac.kr/korean/kkl100/lesson03/index.html
http://www.mcst.go.kr/hangeul/index.html
http://korean.sogang.ac.kr/ Энэхүү сайтууд руу орж эгшиг гийгүүлэгчийн дуудлагыг сонсох дасгал хийнэ үү. Хоёр дахь сайтын хувьд анхан шатнаас дунд шат хүртэл унших, сонсох, дасгал бүхий баялаг материал бий.
Солонгос хэлний үсгийн эгшигүүд нь газар, тэнгэр, хүнийг бэлэгдсэн босоо, хэвтээ зураас, цэг гэсэн гурван тэмдэгээс бүрддэг бол гийгүүлэгч нь хүний өгүүлэх эрхтэнийг дууриасан, тухайн авиаг дуудахад аль эрхтэн түлхүү ороцлож байгааг харгалзан үзэж тэр өгүүлэх эрхтнийг дүрсэлсэн байдаг нь сонирхолтой.
Жишээ нь: ㄱ гийгүүлэгчийг хэлэхэд хэлний хойгуур хэлэгдэнэ. Энэ талаар сурах бичгүүдэд зургаар тайлбарласан байдаг.

УНШИХ ДАСГАЛ
Доорхи дасгал солонгос хэлний авиа зүйтэй холбоотой бүх тохиолдлыг багтаасан тул эдгээр жишээг бүгдийг алдаагүй уншаад сурчихвал дуудлагатай холбоотой бүх асуудлаа шийдчихлээ гэсэн үг.
1. Үндсэн эгшиг, гийгүүлэгч

도구 오다 유도 다니다
교류 다리 거리 기러기
바다 노루 보리
수도 수리 소나무 소고기
자주 저기 바지 저고리

차 마차 치마 고추 기차
코 크기 비키다 코스모스
터 토지 타자기 사투리
파 포도 피리 기차표 파리 아프다
휴가 오후 혀 호수 효도 흐리다
새 애기 어깨 대우 매우
제자 이제 세수 모레

2. Хос эгшиг
예비 예의 시계 지폐
사과 기와 조화 미화
왜 돼지 유쾌하다
사회 회화 시외 교회 죄 최소
뭐 권 원 기원 추워요
쉐터 꿰매다 궤
위 귀 뒤 더위 위원 뛰다 쉬다
의사 의회 의무 거의 무늬 희다
누구의 차 너의 자리


УУЖУУ, ЧАНГА, ХАТУУ ГИЙГҮҮЛЭГЧ
ㄱ, ㄲ, ㅋ гийгүүлэгч нь ижил төстэй гийгүүлэгч бөгөөд авиа гаргах хүч чанга сулаараа ялгагдана. Гэвч эдгээр гийгүүлэгч нь утга ялгах чухал үүрэгтэй тул сайн ялган сонсож, мөн зөв дуудаж сурах шаардлагатай. ㄷ ㄸ ㅌ, ㅂ ㅃ ㅍ, ㅈ ㅉ ㅊ, ㅅ ㅆ гийгүүлэгчид мөн адил зарчимтай. Доорхи жишээг ялган унших дасгал хийнэ үү. Юун түрүүн багш буюу бичлэгийг сайтар сонсох хэрэгэйг анхаарна уу.


가 까 카
가다 까다 카드
개다 깨다 캐다

다 따 타
다르다 따르다
따다 타다 덜 털
데 떼 테

바 빠 파
비다 삐다 피다
바르다 빠르다
발 빨(다) 팔

자 짜 차
자다 짜다 차다
지다 찌다 치다

사 싸
사다 싸다
섰어요. 썼어요.
한 시 한 씨

Төстэй гийгүүлэгчдийн ялгааг гаргаж унших дасгал хийнэ үү.
ㅂ, ㅃ, ㅍ
보리빵을 팝니다.
팔과 발이 맞아야지 팔이 더 빠릅니다.
발에 피가 나서 빨리 약을 발랐습니다.

ㄷ, ㄸ, ㅌ
나무에 달린 사과를 따려고 담을 타고 올라갔습니다.
내 딸이 달밤에 뜰에서 탈춤을 연습하고 있습니다.
나는 틈틈이 뜰에다 들에서 피는 꽃들을 심었습니다.

ㅈ, ㅉ, ㅊ
나는 틈틈이 뜰에다 들에서 피는 꽃들을 심었습니다.
참말로 짬이 없어 잠을 못 잤습니다.
침도 맞고 찜질도 해서 참 좋아졌습니다.

ㅅ, ㅆ
쌀을 사러 쌀가게에 가니까 살은 없고 싼 보리만 있었습니다.
시장에서 산 씨앗을 심었는데 싹이 나지 않습니다.
산 물건을 샀더니 금방 쓰게 되었습니다.

코끼리는 코가 길어? 꼬리가 길어?
그는 꿈이 커서 큰 그릇이 될 겁니다.
꿈에 금을 캐서 큰 부자가 되었습니다.
김 선생을 키가 큰 김 선생이라고 부릅니다.
불을 자꾸 켰다 껐다 해서 고장 났습니다.

ДЭВСГЭР ҮСЭГ
Дэвсгэр буюу/받침/ гэдэг нь дэвсгэр гэдэг утгаас нь бодсон ч нэгэн үеийг төгсгөж буй гийгүүлэгчийг хэлнэ. Солонгос хэлний үе төгсгөж/дэвсгэрлэж/ орохдоо саармагжих хандага их байна. Энэ нь солонгос хэлний гийгүүлэгч өөрөө эгшигээр амилж дуудагддагт оршино.
Дэвсгэр үсгийн хувьд анхаарах нэгэн зүйл гэвэл ард нь эгшиг ороогүй тохиолдолд дэвсгэр гэж үзнэ. Ямар ч дэвсгэрийн ард эгшиг орсон тохиолдолд гийгүүлэгч амилж өөрийн дуудлагаар дуудагддаг. Жишээ нь: 부엌 гэхэд ㅋ гийгүүлэгч дэвсгэрлэж байгаа тул г-р уншигдана. Харин ард нь эгшиг ороод 부엌에 болсон тохиолдолд амилаад 부어케 гэж уншдагийг анхаарна уу.
ㄱ, ㄲ, ㅋ- ㄴ/г/
국- 국이【구기】 가족-가족이 약- 약을
밖【박】-밖이【바끼】 깎다-깎아【까까】 꺾다-꺾어
부엌【부억】-부엌이【부어키】 동녘- 동녘이 저녁녘
속다【속따】-속아【소가】 약속- 약속이

ㄴ –ㄴ/н/
산- 산이 돈- 돈이 문- 문을 신문- 신문에서
수건- 수건을 신다- 신어 준비 문제

ㄷ, ㅅ, ㅆ, ㅈ, ㅊ, ㅌ, ㅎ- ㄷ/д/
믿다- 믿어, 있다- 있어, 갔다- 갔어요 왔다
옷 맛 벗다 웃다
늦다- 늦었다 맞다- 맞이하다 밭- 밭에 빚- 빚이
낮- 낮이 낯- 낯이 뱉다- 뱉어 빗- 빗을
낳다- 낳아지다 좋다- 좋아 이렇다- 이렇습니다 빛- 빛을

ㄹ- ㄹ/л/
달 물 얼굴 팔다
달을 물이 얼굴을 팔아
ㅁ- ㅁ/м/
감 봄 남 바람 심다

ㅂ, ㅍ- ㅂ/б/
집 밥 잡지 돕다
앞 숲 잎 덮다
앞에 숲이 잎을 덮어주다

ㅇ – ㅇ /нг/
방 시장 공항 사랑방
방이 시장으로 공항에서 사랑방을

Унших дасгал

친구 집에서 저녁밥을 먹었습니다.
나무 잎이 떨어집니다.
낫으로 풀을 벱니다.
낮과 밤의 길이가 같습니까?
낮에는 온도가 높아요.
애기가 낯선 사람을 보고 울어요.
햇빛이 너무 뜨겁습니다.
약속 시간이 몇 시간입니까?
부엌에서 뭘 하세요?
언니, 산으로 올라가자.
눈이 내리는군요.
빵과 과일을 살까요?
이 공장에서 운동기구를 만듭니다.
일월 일일에 만납시다.
이 애는 내 동생입니다.
후배 여학생이 예쁩니다.
얘기 좀 합시다.
얘가 어디 갔지?
지금 몇 시입니까?
좋은 데 데리고 가십시오.
폐가 많습니다.
예식장에 늦게 도착했습니다.
대합실에서 관광객이 많습니다.
괜히 화를 냅니다.
왜냐면 말로 설명하기가 어렵기 때문이다.
외삼촌은 회냉면을 굉장히 좋아합니다.


ДАВХАР ДЭВСГЭР
Давхар дэвсгэрийг маш амархан ойлгож болно. Ердөө л ДАВХАР ДЭВСГЭРИЙГ ДАНДАА УРДУУР НЬ уншина гээд юун түрүүн тогтоочих. Гэхдээ хоёрхон тохиолдлыг эс тооцвол шүү. Тэр хоёр тохиолдол нь ㄺ, ㄻ. Бусад тохиолдолд дандаа урдахаар нь уншина гээд бодчих. Давхар дэвсгэр ч гэсэн ард нь эгшиг ороогүй тохиолдлыг хэлж буйг санаарай. Ард эгшиг орчих юм бол дэвсгэрийн зарчмаараа хоёр салаад уншигдчихна.
삶 гэсэн үгийн ард эгшиг орвол 삶이/살미/ гэж уншигдана.


몫 넋
앉다 얹다
많다 괜찮다
외곬 곬
핥다 훑다
잃다 싫다
옳다 앓다
값 없다
얇다 넓다
짧다 여덟


* 밟다 гэсэн ганцхан үг ард талынхаа дэвсгэрээр уншигддагийг тогтоочихноорой.
/밥다/ гэж уншигдана гэсэн үг.
* 읊다: ㄿ дэвсгэр мөн арынхаа гийгүүлэгчээр уншигддаг. Аз болж ийм үг ганцхан байдаг бололтой.
삶다 젊다 굶다 옮다
맑다 닭 흙 늙지
붉다 읽지
, 맑고 묽게 밝고 읽고

За ингээд унших дасгал хийгээд байж дээ.
값도 싸고 질도 좋습니다.
오늘은 시간이 없어요.
과일 값이 너무 올랐습니다.
없는 물건을 어디에서 찾습니까?
저고리 삯과 치마 삯이 다릅니까?
삶은 계란을 좋아합니까?
하루 종일 굶고 일할 수 있습니까?
밭과 논이 많으니까 일이 많습니다.
달빛이 밝습니다.
외곬으로 공부해야 성공합니까?
개는 핥아야 먹지 핥지 않고는 먹을 수 없나 봐요.
너 그 사람 싫지?
자리를 옮겨 앉아야겠습니다.
넓고 넓은 밤하늘이야.
닭고기하고 쇠고기를 조금 사와요.
맑은 물이 흘러갑니다.

СОЛОНГОС ХЭНИЙ ӨГҮҮЛБЭРИЙН БҮТЭЦ

Солонгос хэлний үгийн бүтэц монгол хэлтэй ижил болохоор ойлгох тал дээр онцын хүндрэл гарахгүй ч эх хэлний тодорхой мэдлэгтэй байхыг шаарддаг. Үйл үг, жинхэнэ нэр, тэмдэг нэрээс гадна өгүүлэгдхүүн, өгүүлэхүүн, тусагдхуун гэсэн ойлголтыг мэддэг, тусах үйл үг, эс тусах үйл үгээ ялгаж мэдэг бол тайлбарлахад амархан ойлгоно. Энэ хэмжээний дүрмийн мэдлэгтэй бол цааш нь үзье.

Өгүүлбэр гэдэг бол ердөө л ӨГҮҮЛЭГДХҮҮН ӨГҮҮЛЭХҮҮН гэсэн ерөнхий “рам”тай байна.

Өгүүлбэр гэдэг ихэвчлэн хоёр буюу түүнээс дээш үгийн холбоо. Тэр үгс хооронд хэрхэн холбогдож байна вэ гэдэг нь хэл зүй буюу дүрэм гэж нэрлээд байгаа билээ. Солонгос хэлний үйл үг нь ㅂ니다/습니다-р төгсдөг. Үйлийн эзэн буюу өгүүлэгдхүүн нь заавал 이/가 гэсэн нөхцөл авдаг. Солонгос хэлний тэмдэг нэр нь НЭР биш ҮЙЛийн шинжтэй байдаг болохоор үйл үгийн хувиралаар хувирдаг.

Солонгос хэлний өгүүлбэрийн бүтэц дараах байдалтай байна.

Нэр өгүүлэхүүнт өгүүлбэр

жинхэнэ нэр이/가 жинхэнэ нэр입니다
제가 학생입니다.

이것이 연필입니다.

아버지가 의사입니다.


Нэр өгүүлэхүүний 입니다 төгсгөл нь ямар үгийн араас шууд залгадаг. Эгшигийн араас 가, гийгүүлэгчийн араас이 залгаж байгааг анзаарсан байх.

Тэмдэг өгүүлэхүүнт өгүүлбэр

жинхэнэ нэр이/가 тэмдэг үйл үгㅂ니다/습니다
친구가 좋습니다.

술이 나쁩니다.

학생이 많습니다.


Үйл өгүүлэхүүнт өгүүлбэр

Жинхэнэ нэр이/가 үйл үгㅂ니다/습니다


친구가 옵니다.

아버지가 갔습니다.

선생님이 들어옵니다.

Хөдөлгөөн заасан үйл үг чиглэхийн тийн ялгалын нөхцөл авч болдог. –руу/рүү явах гэх мэт. Солонгос хэлний хувьд чиглэхийн тийн ялгал нь –에 가다 болно. Дээрх өгүүлбэрийн хувьд ч мөн адил хэн, хаашаа, явж байна гэсэн асуултанд хариулагдахаар хөдөлгөөний чиглэлийг нь тодруулж өгч болно. Жишээ нь: 친구가 집에 옵니다. Өгүүлбэрийн үндсэн гишүүн нь эдгээр болохоос биш гишүүн болгон өмнө хичнээн ч тодотгол оруулж болно.

우리 친구가 할아버지 집에 많이 옵니다.

우리 아들의 친구가 여기 있는 할아버지 집에 요즈음 많이 옵니다.


Гэх мэтээр өгүүлбэрийн гишүүд бүр дээр тодотгол оруулж хичнээн л бол хичнээн дэлгэрүүлж болно. Тэр ч бүү хэл бүхэл бүтэн өгүүлбэр тодотгол болон орж болно. Ямар ч урт өгүүлбэр байлаа гэсэн гол өгүүлбэрийг нь, гол өгүүлэгдхүүн, өгүүлэхүүнийг олж чадаж байвал өгүүлбэрээ зөв ойлгоход тустай.


жинхэнэ нэр이/가 жинхэнэ нэр을/를 үйл үгㅂ니다/습니다
제가 김치를 먹습니다.

친구가 책을 읽습니다.


Дээрх өгүүлбэр тусах үйл үгтэй өгүүлбэрийн жишээ болно. Тусах үйл үгтэй өгүүлбэр үндсэн гурван бүрэлдхүүн байдаг. Хэн, юуг, яасан гэсэн гурван ойлголт заавал байдаг. Тусах үйл үг гэдэг нь тухайн үйлд өртөх ямар нэгэн зүйл байж л тухайн үйл боломжтой байна гэсэн үг.

Жишээ нь: Идэх юм байж идэх үйл боломжтой байна. Идэх юм байхгүй бол идэх гэсэн үйл өөрөө боломжгүй. Ингэж тусагдхуун шаарддаг үйл үгийг тусах үйл үг гэх ба монгол хэлний заахын тийн ялгалтай дүйх –을/를 нөхцөл урдаа авдаг.


Хүүрнэх өгүүлбэр - ㅂ니다/습니다, - 아요/어요, - 는다/ㄴ다

Асуух өгүүлбэр -ㅂ니까/습니까? -아요/어요? -아/어?

Захирах хүсэх - 세요, - 십시오, - 아요/어요!


За одоо солонгос хэлний өгүүлбэрийн бүтцийг, үг яаж холбох аргыг мэрчихсэн болохоор өнөөдөр хүртэл тогтоосон үгээ холбоод өгүүлбэр болгоод яриад байна даа.

Сонссон болгоноо давтаж, сурсан болгоноо хэрэгжүүлж байж хэлтэй болдгийг нэгэнтээ сануулсан билээ.

Солонгос хэл сурах гэж байгаа бол

10 сарын 9 өдрийг Хангыл үсгийн өдөр болгон тэмдэглэдэг. Энэ өдөр эдүгээ хүртэл олон зуун жилийн турш хэрэглэгдэг солонгосын ард түмний бахархал, хөгжил дэвшлийн бэлэг тэмдэг болсон Хангыл үсгийг бүтээсэн гэж үздэг. Сурах хэрэглэхэд хялбар энэ үсгийг Жусоны их хаан Сэжун 1446 онд зохиожээ.

Солонгос үсгийн тухай тодорхой мэдээллийг доорхи сайтаас авч болно.

http://www.korean.go.kr/eng_hangeul/origin/001.html

Язгууртан, түшмэд мэтийн тухайн үеийн нийгмийн дээд зиндааныханы хэрэглээгээр хязгаарлагддаг байсан ханз тэмдэглэгээт үсгийг халж ард түмэнд хүртээмжтэй нийтийн бичиг үсэг зохиохыг зорьсон Сэжун их хааны холч ухаанаар бүтээгдсэн энэ үсэг зохиогдсоноосоо хойш эдүгээ хүртэл бараг өөрчлөгдөлгүй хэрэглэгдэж ирсэн бөгөөд, улам бүр үнэ цэнэ нь өсөн нэмэгдсээр байгаа билээ.



СОЛОНГОС ХЭЛ СУРАХ ТУХАЙД

ХЭЛ гэсэн үгийн утгыг ухаж бодоход л хэл сурах арга нь аяндаа тодроод ирнэ. Монгол хэлний ХЭЛ гэсэн үг үндсэн гурван утга илэрхийлнэ.

1. Хэл- эрхтэн

2. хэл- хэлэх, ярих

3. хэл- хэл/монгол хэл, солонгос хэл/

Эдгээр ойлголтууд ихэнх нь гадаад хэлэнд өөр өөр үгээр илэрхийлэгддэг. Англи хэлэнд tongue, speak, tell, language, солонгос хэлээр бол 혀, 말하다, 언어 гэсэн тэс өөр үндэстэй үг байдаг. Гэтэл монгол хэлэнд энэ гурван ойлголт нэг үндэстэй байдаг нь сонин.
Та өгүүлэх эрхтэн болох хэлтэй байж, түүнийгээ хэвшүүлж, хэлж ярьж байж хэлтэй болно гэсэн зүй тогтол ХЭЛ гэсэн үгэнд агууллагддаг.

Хэл сурахад хэл/эрхтэн/ зайлшгүй хэрэгтэй нь ойлгомжтой. Тиймээс хамгийн түрүүн хэл/эрхтэн/ээ анхаарах ёстой. Хэлээ хэвшүүлнэ гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл солонгос хэлээр ярихад хэлээ хэвшүүлнэ гэсэн үг. Монголоор яръж дассан хэлний хөдөлгөөн, солонгосоор ярихад дасах хэлний хөдөлгөөний дадал хоёр өөр.

Тэгэхээр хамгийн түрүүн хэлээ хэвшүүлэх дасгал хийх хэрэгтэй. Солонгос хэлэнд зориулж хэлээ хэвшүүлэх дасгал маш энгийн. Ердөө л 14 гийгүүлэгчийг эгшгээр амилуулсан хүснэгт. 가갸, 거여, 고교, 구규.......(хүснэгтийг өөрөө хийж болно)

Маш олон удаа давтаж унших хэрэгтэй. Хэл сурах нь толгойноос илүү хэлтэй холбоотой, хэл өөрөө эрхтэн болохоор дастал нь, хэвштэл нь давтах хэрэгтэй. Миний хувьд анх солонгос хэл зааж байгаа хүмүүстээ 100 удаа уншиж ирэх даалгавар өгдөг. Тэр даалгаврыг хэр биелүүлснээс тэдний дуудлага ихээхэн шалтгаалдаг.

Үүний үр дүнд огт солонгос хэл мэдэхгүй хүмүүс анхнаасаа зөв цэвэр дуудлагатай болж хэвшдэг. Та солонгос хэл суръя гэж бодож байгаа бол 가갸, 거겨, 고교, 구규, 그기 гэсэн үеийн хүснэгтийг маш олон далтан уншаарай. Бүр хэмнэлд оруулаад, удаашруулаад, түргэсгээд янз бүрээр уншихыг зөвлөе. Энэ дасгал маш энгийн мөртлөө хичнээн тустай дасгал болохыг онцлон хэлмээр байна.

Хэл сурахтай холбоотой нэгэн зарчмийг бид амьдрал дээрээс өөрсдөө харж болно. Хэлд орж буй хүүхдээс суралцах хэрэгтэй л дээ. Хүн анх төрөхдөө авиа гаргах чадваргүй төрдөг. Аа Аа Аа гээд ч байгаа юм шиг, арай өөр ч юм шиг, хүүхдийн уйлах авиа тодорхой бус сонсогдоно. Яагаад хүүхэд Аа Аа гэж уйлаад байгаа юм шиг сонсогдоно вэ гэхээр А авиа хамгийн хялбар авиа болохоор тэр. Бараг л ам ангайхад өөрөө аяндаа гарна.

А авиаг эс тооцвол хүн ямар авиа гаргах чадваргүй, өгүүлэх эрхтэн нь хөгжөөгүй төрдөг. Гэвч хэр хугацаанд, хэрхэн ярьж сурна вэ. Хэдэн сар, хэдэн жил юу ч дуугарахгүй зөвхөн сонсоно. Тоо тоймгүй олон удаа давтан сонсоно. Аав, ээж гэдэг үгийг хэдэн удаа давтан сонсож байж сая нэг юм хэлдэг бол доо. Хэдэн удаа сонож байж “аав” гэсэн үгийг хэлж байгааг тооцдогсон бол мөн их тоо гарна даа. Шуудхан аав, ээж гээд хэлчихгүй ээ бас. Аабаа, ээдээ.... гэж хазгай муруй хэлсээр хэлсээр байж эцэст нь нэг юм хэлдэг дээ.

Анх хэл сурах зүй тогтол бол ердөө л энэ. Тоомгүй олон удаа давтан давтан сонсоно, сонсоод зогсохгүй тоогүй олон удаа давтаж хэлнэ. Хэлд орж байгаа хүүхдийг бид мэднэ дээ. Хэлсэн үг болгоныг ямар уйгагүй давтаж хэлдэг билээ. Огт залхуурахгүй шүү. Хэрвээ тэр үедээ хүн залхуурдагсан бол хүн хэлтэй болж чадахгүй байсан биз.

Үүнээс бидний авах ёстой сургамж бол

Сонс, сонс, маш олон давтан сонс.

Сонссоноо давтан давтан хэл. Хэрэгжүүл, ярь

Хэл сурч байгаа хүн бага зэрэг “галзуу хүн” шиг байх хэрэгтэй гэж бодогддог. Хамаагүй, ганцаараа ч ярьдаг, хэнтэй ч хамаагүй, юуг ч хамаагүй, чадахгүй байсан ч хамаагүй солонгосоор ярьдаг байх хэрэгтэй. Энэ нь ХЭЛ гэсэн үгийн хоёр дахь утга болох “Хэл хэл бас дахин хэл” гэсэн зарчим болно. Зарим хүмүүс завсар зайгүй юм шалгаагаад залхааж гүйцдэг. Тухайн үедээ хэн хэндээ төвөгэй юм шиг байвч эцсийн дүндээ тийм хүмүүс л хэлтэй болж үлдэнэ дээ.

Гурав дахь ХЭЛ нь маш энгийн. Та хэлээ хэвшүүлчих/가갸-гаа уншаад/, тэгээд сонс, сонсоод бай. Дахин дахин сонс, сонссоноо заавал хэл/хэлд орж буй хүүхдийг сана/. Ингээд байвал та аяндаа хэлтэй болчихно. Мэдээж дүрэмтэй холбоотой тайлбар хэрэгтэй л дээ. Хэлний дамжаанд сууж байгаа хүмүүсийн хувьд дүрмийн талаар санаа зовох хэрэггүй болов уу.

Суурь мэдлэгийг заавал сайн эзэмших шаардлагатай байдаг. Энэ үе солонгос хэлний хувьд хамгийн хялбар үе. Эхний долоо хоногт суурь чадварыг бүрэн эзэмшчихнэ. Суурь мэдлэг олж авах үед хамгийн гол анхаарах зүйл бол зөв дуудаж, зөв уншиж сурах явдал. Хэлээ хэвшүүлэх дасгал ч энд багтана.

Дараагийн шатны чухал асуудал бол дүрэм. Дүрмийг өөр хэлтэй, ялангуя эх хэлтэйгээ харьцуулан тайлбарлахад үр дүн сайтай байхаас гадна дүрмийг ерөнхийлж, базаж заахад монгол хүнд их дөхөм байх шиг санагддаг. Солонгос хэлний сурах бичиг дэндүү задалж, нурших хандлагатай байдаг.

Дүрэм хэл зүйн ай бөгөөд салангид үгсийг холбож өгүүлбэр болгон тодорхой утга илэрхийлдгийн хувьд хэлний чухал хэрэгсэлийн нэг мөн. Тийм болохоор үгсийн нэгэн адил эн тэргүүнд тавигддаг.

Үг гэдэг бол хэл сурч байгаа хүн “нэг насаараа” зууралдах амаргүй даваа. Оюутнуудын хамгийн их асуудаг, бас хамгийн их тохиолддог бэрхшээл бол үг тогтоох явдал. Үгийн нэг онцлог бол ганцаараа нэг их хэрэглэгддэггүй, дангаараа тогтоогддоггүйд оршино. Үгийг аль болох холбож, болж өгвөл өгүүлбэрээр, бүр цаашлаад хэрэглэгдэх орчин нөхцөл, өнгө аястай нь тогтоовол тун зүгээр. Үгийн энэ онцлогийг л сайн бодолцох хэрэгтэй. Монголоор ч гэсэн хүн нөхөр “ШАР” гэж хэлэхэд хэн ч ойлгохгүй хэлсэн ганц үг хэдхэн хоромд мартагдана.

Ер нь хүн өөртөө тохирсон үг тогтоох арга олох нь л зүйтэй. Байж болох зарим нэгэн аргаас санал болгож болох юм.

Сайн суурь мэдлэгтэй болсоны дараа дүрмийн тодорхой хэмжээний ойлголт, үгийн сангийн зохих баялагатай болсноор суралцагч тэр хэлээрээ сонсож ойлгох буюу уншиж ойлгох боломжтой болно. Энэ шатнаас эхлэн хэл гэдэг зүйл өөрөө хүний бие даасан үйл ажиллагааг илүү шаарддаг. Өөрөө бие даан унших, сонсох зайлшгүй шаардлагатай болдог гэсэн үг. Дээрх хүснэгтийн дөрвөлжин доторх нь багш буюу заан зөвлөгчийн үйлдэл, үлдсэн хоосон зай нь суралцагчийн үйлдэл гэж үзэж болно. Ярих, бичих түвшинд болоод ирэхээр бараг зуун хувь суралцагчийн үйлдэл болох бөгөөд багш буюу зөвлөгч засаж залсруулах үйлдлийг л гүйцэтгэгч болно. Тэгэхээр танай хэлний чадвар дээшлэх тусам таны өөрийн чинь үйлдэл, хичээл зүтгэл улам нэмэгдэх болно.

Дүгнэвэл хэлний суурь мэдлэгийг сайн эзэмшээд, зохих хэмжээний үгийн сантай, дүрмийн тодорхой ойлголт болоод унших, сонсох тал дээр жаахан туслалцаа авчихад солонгос хэлийг өөрийн хичээл зүтгэлээр сайн сурч болно.